Istanbul : De stad van de "rijke" armen en de "arme" rijken.

Het is alweer een maand geleden dat ik naar Istanbul ben gekomen en ik mag mezelf inmiddels wel een bewoner van deze stad noemen. Het feit dat ik in Nederland ben geboren en getogen, terwijl mijn wortels hier liggen en ik bovendien ook de taal spreek, geeft mij een unieke kans om Istanbul soms met een bewonderend, maar soms ook met een kritisch oog te bekijken. Ik moet zeggen dat ik de afgelopen vier weken meer levenswijsheid heb opgedaan dan de afgelopen vier jaar in Nederland.

Istanbul, dat soms een megametropool is, maar soms ook meer weg heeft van een uit de kluiten gegroeid dorp, is een stad waar letterlijk alle tegenstellingen naast elkaar te beleven zijn.

Met modern en ouderwets, rijk en arm, druk en stil, snel en langzaam pal naast elkaar is Istanbul een stad waar alles te vinden en te beleven is.

Elk weekend, wanneer ik weer een dag lang door de straten van Istanbul dwaal om iets meer van het echte Istanbul te proeven, komen de straten tot leven en alleen het straatbeeld zegt al boekdelen. Een bejaarde man die met een stapel posters om zijn nek zijn brood probeert te verdienen door gekleurde fotoposters van Mekka en Medina te verkopen terwijl een andere man die zittend op zijn antieke motor half leunend tegen de muur, nagelknippers aan de man probeert te brengen. Even verder komt een man naar mij toegelopen die mij pleisters aanbiedt.

Elke ochtend, wanneer ik met de boot aankom op Eminönü, zie ik steeds weer dezelfde man die zakdoekjes probeert te verkopen aan de net aangekomen forenzen. Mensen die allemaal, op hun eigen bescheiden manier, hun brood proberen te verdienen. Toch, kan ik me niet ervan weerhouden om mij deze vraag te stellen : Wat verdienen deze mensen? Hoe kan je rondkomen van posters en pleisters? Dit is waarschijnlijk de harde realiteit..

Enkele dagen geleden, toen ik in de wijk Eyüp van Istanbul aan het rondlopen was met Detlev, kwamen we een klein meisje van misschien nog net 11-12 tegen, dat aan voorbijgangers een boekje met gebeden probeerde te verkopen. Toen we haar naderden vroeg ze ons bijna op een smekende toon of wij ook een boekje wilden kopen en dat ze het geld hard nodig had voor haar familie. Ik, zeker van het feit dat ik het boekje echt niet kon gebruiken, kon het toch niet over mijn hart laten gaan om deze arme meid niet te helpen. Toen ik, toch enigszins onder invloed van mijn westerse mentaliteit, tegen haar zei dat ik het boekje niet wilde maar haar het geld wel wilde aanbieden kreeg ik toch een antwoord dat mij meer vertelde dan duizend boekdelen bij elkaar.

"Nee mijnheer, dan neem ik uw geld niet aan!"

Ik wist niet wat me overkwam. Al dan wel met een goede intentie, had ik dit kleine maar trotse meisje uitgemaakt voor een bedelaar, terwijl ze niet anders doet dan keihard werken om haar familie te helpen.

Enigszins beschaamd door mijn fout, begreep ik dat ik toch eerst het hart van deze meid moest winnen. Ik zei:

"Lieve meid, ik zou het boekje graag van je aannemen maar ik heb het boekje al. Dan zou het toch een zonde en verspilling zijn? Wat vind je ervan als ik jou het geld geef zodat jij straks iemand anders ermee blij kan maken om er een gratis te geven? Dan heb ik een goede daad verricht en jij ook?"

Na een moment van reflectie vond ze mijn voorstel goed en nam ze het geld toch aan. Tevreden dat ik haar heb kunnen helpen zonder haar te kwetsen, ging ik met een voldaan gevoel naar huis.

Enkele dagen later liep ik in de middag weer door een drukke straat van Istanbul toen ik toevallig toehoorder werd van een "interessant" gesprek tussen een BMW-eigenaar en een parkeerwachter. De eigenaar van de peperdure glimmende BMW vroeg de parkeerwachter hoeveel het kost om te parkeren. Toen de parkeerwachter vervolgens daarop antwoordde dat er verschillende tarieven zijn vroeg hij wat het allergoedkoopste tarief is. Een paar meter verderop liep ik langs een jongetje van misschien nog net 8, die zittend op de grond en half leunend tegen de muur, in de bakkende middagzon kauwgom probeerde de verkopen aan voorbijgangers.

Het beeld van deze kinderen veroorzaakt elke keer weer een steek in mijn hart. Horen deze kinderen niet te spelen en genieten van hun jeugd? Wat doen ze hier op straat in de hitte? Wat gebeurt er later met deze kinderen?


Dit alles doet mij uiteindelijk afvragen wie er nou daadwerkelijk rijk of arm is ; Het kleine arme meisje of de rijke BMW eigenaar?

Het oordeel is aan u…